#Tigray

በናይሮቢው የሰላም ስምምነት ሰነድ ላይ ፊርማቸውን ያኖሩት የትግራይ ኃይሎች አዛዥ ጄነራል ታደሰ ወረደ በናይሮቢው ስምምነት የጊዜ ሰሌዳ መሰረት ባለፉት ቀናት ለኃይሎቻቸው ኦረንቴሽን ሲሰጥ እንደነበር እና ይኸው ኦረንቴሽን በቀጣይ ሁለት ቀን እንቀሚያልቅ ገልፀዋል።

ይህን የገለፁት በክልሉ ለሚገኙት የመገናኛ ብዙሃን በሰጡት መግለጫ ነው።

ጄኔራል ታደሰ ወረደ ምን አሉ ?

" በናይሮቢው ሰላም ስምምነት ጊዜ ሰሌዳ መሰረት የመጀመሪያው ከሰራዊቱ ጋር መግባባት ነው ስለ ሰላሙ ጉዳይ አጠቃላይ መግባባት መፍጠር ነው (orientation phase) ። ህዝቡ ጋርም ማለት ነው ፤ ምክንያቱም ህዝቡም ማወቅ አለበት ፤ ሰራዊቱም ማወቅ አለበት።

ቀጥታ ከእኛ ከስራችን ጋር በተያያዘ ፤ ከሰራዊቱ ጋር እየጨረስን ነው ፤ ከሰራዊት አዛዦች እስከታች ድረስ ስለሰላሙ የመግባባት ሁኔታ (ኦረንቴሽን) እየጨረስን ነው ያለነው ፤ ምነልባትም በዚህ ሁለት (2) ቀን ሙሉ በሙሉ እንጨርሳለን እስከታች ድረስ።

ከዛም ቀጥሎ ወደ ሰራዊቱ Disengage አድርጎ / ተላቆ ካለበት ቦታ የውጊያ ግንባሮች የማፍረስ ሰራዊቱ ወደ ተቀመጠለት ቦታ አለ እሱን ጨርሰናል ማን የት ይንቀሳቀሳል የሚለው  ወደዛ የማጓጓዝ ጉዳይ ነው ይሄ ደግሞ ተከታትሎ የሚጀምር ነው የሚሆነው ፤ የሎጅስቲክስ አቅማችን ወይም የማጓጓዝ አቅማችን እስከፈቀደ ድረስ በአንድ ጊዜም ልናነሳው እንችላለን ምናልባት የተወሰኑ ቀናት ሊወስድ ይችላል ማጓጓዝ፤ ይሄ ይጀመራል፤ Already #ጀምረነዋል።

የመጀመሪያው ስራ የመግባባት ( #orientation ) ፣ የማሳመን ፣ የመተማመን ሁኔታውን ከጀመርን ጀምረናል ማለት ነው፤ በዛ ነው የጀመርነው፤ ይሄ በኢትዮጵያ መከላከያ ሰራዊት በኩልም እንደተጀመረ እየሰማሁ ነው።

ከእኛ በኩል እየጨረስን ነው ያለነው፤ አንድ ከፍተኛ ስራ ይሄ ነው፤ ስምምነቱን ከማድረግ አንፃር፤ why የሚሉ ነገሮችን መመለስ ነው ፤ ሰራዊቱን አንድ አስተሳሰብ አንድ ዕዝ ሆኖ እንዲንቀሳቀስ ማድረግ በቆየበት ማድረግ ነው ስለዚህ አንዱ ትልቅ ስራ ይሄ ይመስለኛል፤ ጀምረናል ብቻ ሳይሆን እየጨረስን ነው ያለነው። ከዚህ በኃላ የሚቀጥሉት ስራዎች ቀላል ናቸው።

ከእኛ በኩል ፤ #ማንኛውም በትግራይ ውስጥ ያለው የትግራይ ኃይል ከአንድ የኮማንድ ስርዓት ውስጥ ሆኖ የሚንቀሳቀስ ፣ ግዳጅ የሚፈፅም ነው ከዚህ ውጭ የሆነ ኃይል #የለንም ፤ ከዚህ ውጭ የሆነ የታጠቀ የሚባልም ኃይል የለም ፤ ትግራይ ውስጥ ያለው የኢትዮጵያ ኃይል ተመሳሳይ ነገር ነው ያለው ስለዚህ ከቁጥጥር ውጭ የሚሆን ነገር የሚኖር አይመስለኝም።

የስነምግባር ደንብ ሊሆን ሚችል ሰላሙን ለማስከበር ስምምነቱንም ተግባራዊ ለማድረግ (code of conduct) አውጥተናል እያንዳንዱ ይሄኛውን code of conduct እንዲያውቀው አድርገናል አመራሩም አባሉም ሁለተኛው ስራ ይሄ ነው ከኦረንቴሽን ጋር የተያያዘ ነው።

ኃይል ማንቀሳቀሱ ቀላል ነው የሚሆነው ፤ አቅም ነው የሚወስነው ይሄ የሎጅስቲክስ ጉዳይ ነው ፤ ስለዚህ ትግበራው ተጀምሯል።

ከዚህ ጋር በተያያዘ አንዳንዶቹ በሁለቱም ዶክመንቶች ግልፅ ያልሆኑ ነገሮች አሉ more የፖለቲካው ስራ ፈጥኖ ተጀምሮ መፍታት ያለበት/ ሊፈታቸው የሚገባ። በስምምነቱ መሰረት  በክልሉ ውስጥ ያለ መስተዳደር አለ ስለዛ ትንሽ የተባለ አለ local መስተዳዳሮች በየዞኑ በየወረዳው በየቀበሌው ያሉ መስተዳደሮች አሉ ስርዓት ያለው ህዝብ የራሱ የአስተዳደር ማዋቅር ያለው ህዝብ ነው ከምስራቅ ይሁን ከደቡብ ከየትኛውም እነዚህ እንደሚቀጥሉ ነው ተስፋ የማደረገው እንጂ እኚህ እንዲፈርሱ አይደለም።

ሰራዊቱ ነው እንጂ disengage የሚያደርገው እንጂ ሲቪል መስተዳደሩን disengage የሚያደርገው የለም ይቀጥላል። የእነዚህን ደህንነት በሚመለከት መሰራት ያለበት ነገር አለ ፤ የቆየ ፖሊስ አለ እንደ አደረጃጀት ፖሊስ አለ እሱ በቀጣይ የpolitical dialogue መፍታት ያለበት ነገር አለ።

አሁን ላይ disengage ከምናደርግባቸው ግንባሮች ዓዲግራት ፣ ማይጨው ... ወዘተ የመሳሰሉ ትላልቅ ከተሞች ፤ የዞን የመስተዳደር ማዕከሎች ይቅርና እነሱ ጋርም ያሉት አክሱም ፣ ሽረ አይነትም አዲስ መስተዳደር ይቆማል ይፈርሳል ምናም የሚባል ነገር አይደለም ፤ እነዛም reset መደረግ አለበት የሲቪል መስተዳደሩ ፤ የ Poltical Dialogue ይሄን መፍታት አለበት መፍጠን ያለበት ይሆናል ፤ ይሄ በዘገየ ቁጥር ለ Conflict መነሻ ሊሆን ይችላል፤ እነዚህ ዝርዝር ነገሮች አሉ ንፁሁ የ Security Agreement መተግበር ግን ጀምረናል በጣም ጥሩ ሆኖ እንዲተገበር የ Political Dialogue ፈጥኖ መጀመር ያለበት ይሆናል። "

@tikvahethiopia

#እንድታውቁት

" ሀይድሮሴፋለስ እና ስፓይና ቢፊዳ / የነርቭ ዘንግ " ክፍተት በጽንስ ላይ በቅድመ ወሊድ ወቅት ሊከሰቱ የሚችሉ ለህይወት አስጊ የጤና እክሎች ናቸው፡፡

የነርቭ ዘንግ ክፍተት ተጠቂ በሆኑ ላይ የመንቀሳቀስ ዕክል፣ የስሜት ማጣት፣ ሽንትና ሰገራ የመቆጣጠር ችግሮች እና ትምህርት/ነገሮችን የመረዳት ዕክልን ያስከትላል፡፡

በዚህም መሰረት ለነረቭ ዘንግ ክፍተት ተጠቂዎች የሚያስፈልገውን ሁሉን አቀፍ እንክብካቤ ለማድረግ የሁሉም ባለድርሻ አካላት የተቀናጀ ጥረት ያስፈልጋል፡፡

ትላንት የጤና ሚኒስቴር ከሆፕ ኤስ. ቢ. ኤች. ጋር በመተባበር በአለም አቀፍ ፌዴሬሽን በተወሰነው መሰረት “ድምፃችንን ከፍ እናድርግ” በሚል መሪ ቃል የስፓይና ቢፊዳ እና ሃይድሮሴፋለስ ቀን በሃገር አቀፍ ደረጃ አክብሯል።

@tikvahethiopia

#Update

" በሁለት ሶስት ቀን ውስጥ ሽረ ላይ ስብሰባ ይደረጋል ፤ በአንዳንድ ቴክኒካል ጉዳዮች ዘሪያ የሁለቱም ጦር ተወካዮች ተገናኝተው ይወያያሉ "

ትላንት በኢትዮጵያ መንግስት እና በህወሓት መካከል የተካሄደውን የሰላም ድርድር / ስምምነቱን የመሩት የቀድሞው የናይጄሪያው ፕሬዜዳንት የአሁኑ የአፍሪካ ህብረት የአፍሪካ ቀንድ ልዩ መልዕክተኛ ኦሊሴንጉን ኦባሳንጆ የትግራይ መዲና ፤ #መቐለ መግባታቸው ይታወሳል።

ኦባሳንጆ ወደ መቐለ ያመሩት የቀድሞ የደቡብ አፍሪካ ምክትል ፕሬዜዳንት ፑምዝሎ ማላምቦ፣ የአፍሪካ ህብረት የፖለቲካ ጉዳዮች የፀጥታ እና የሰላም ኮሚሽነር አምባሳደር ባንኮሊ አዱዬ ከያዘ ልዑክ ጋር ነበር።

በመቐለ ከሃይማኖት አባቶች ጋር እንዲሁም ክልሉን እያስተዳደሩ ካሉት አካላት ጋር ምክክር አድርገውም ነበር።

በምክክሩን ምን ተነሳ ? ምን ተባለ ?

(ከሃይማኖት አባቶች ጋር በነበረ ውይይት/ የሃይማኖት አባቶች የተናገሩት)

- የትግራይ ህዝብ የሰብዓዊ እርዳታ / መድሃኒት በፍጥነት ማግኘት ባለመቻሉ ለከፍተኛ አደጋ መጋለጡን ገልፀዋል።

- የኤርትራ ኃይሎች በያዟቸው ቦታዎች ከፍተኛ ግፍ እየተፈፀመ መሆኑን አስረድተዋል።

(ልዑካን ቡድኑ)

- አፋጣኝ ሰብዓዊ እርዳታ እንዲገባ የውጭ ኃይሎችም እንዲወጡ ከመንግስት ጋር መነጋገራቸውን ገልፀዋል።

ክልሉን እያስተዳደሩት ካሉት ሲቪል እና ወታደራዊ አመራሮች ጋር በተደረገው ውይይት ወቅት ስለተነሱት ሃሳቦች አምባሳደር ወንድሙ አሳምነው የተናገሩት ፦

- የልዑካን ቡድኑ የሰላም ስምምነቱ ከተፈረመ በኃላ አፈፃፀሙ ምን እንደሚመስል ለመመልከት ፤ ለስምምነቱ ተግባራዊነት መስጠት የሚችሉት ድጋፍ  ይኖር እንደሆነና ድጋፍ ለመስጠት ነው መቐለ የገቡት።

- ዶ/ር ደብረፅዮን ገብረሚካሄል እስካሁን ስምምነቱን ለማስፈፀም እየተሰሩ ስላሉት ስራዎች ማብራሪያ ሰጥተዋል።

- ስምምነቱ ትልቅ ስምምነት መሆኑንና በሁሉም ትብብር ሊፈፀም የሚገባው በመሆኑ ባለፉት ሁለት ሳምንታት አጠቃላይ ህዝቡ የመንግስት ፣ የድርጅት አመራሮች፣ ሰራተኞች፣ ከላይ እስከታች ያሉ ወታደራዊ አካላት እንዲወያዩበትና መግባባት ላይ እንዲደረስ የተሰራ ሲሆን አጠቃላይ ህዝቡ ስምምነቱን መቀበሉን ዶ/ር ደብረፅዮን ተናግረዋል።

- ዶ/ር ደብረፅዮን  ፤ ለልዑካን ቡድኑ ህዝቡ በሰላም ስምምነቱ ላይ መስማማቱን አስረድተዋል።

- ስምምነቱ ጥሩ ነው ግን እርዳታ በብዛት ከማስጋባት እና ከአገልግሎት መጀመር ጋር በተያያዘ ከሚፈለገው ፍጥነት አንፃር እየሄደ አይደለም ፤ አገልግሎት ለማስጀመር እየታዩ ያሉት ምልክቶች ጥሩ ናቸው ግን ካለው ችግር አንፃር ፍጥነት ያንሰዋል የሚል ነገር ተነስቷል።

- ስምምነቱ ሰፊ ከመሆኑ ጋር በተያያዘ ስምምነቱን የማስፈፀሚያ ፕላን መሰራቱ ተብራርቷል።

- " በተደረገው የሰላም ስምምነት የስምምነቱ ፈራሚ ያልሆኑ አካላት አሉ ፤ ፈራሚ አለመሆን ብቻ ሳይሆን ስምምነቱ እንዲደናቀፍ የሚፈልጉ ኃይሎች አሉ ዋናው የኤርትራ መንግስት ነው ፤ የኤርትራ መንግስት እኛ ኢትዮጵያውያን የቤታችንን ጉዳይ ለማስተካከል የተስማማነውን ስምምነት ለማፍረስ እየናካካን ነው ፤ ጦርነቱ ድጋሚ እንዲጫር ለማድረግ ወንጀል እየሰራ ነው ፤ በሺዎች እያለቁ ስለመሆኑ ብዙ ማስረጃ አለን እሱን ማስረጃ ለልዑካኑ ተናግረናል " ሲሉ አምባሳደር ወንድሙ አሳምነው ተናግረዋል።

- "አሁን ላይ ሰራዊቱ መካከል በጣም ተስፋ የሚሰጥ ግኝኑነት ነው እየተፈጠረ ያለው ፤ ይሄ ቀረ ሊባልበት በማይችል ሁኔታ ሰራዊቱ ተግባብቶ እየሰራ ነው። በሁለት ሶስት ቀን ውስጥ ሽሬ ላይ ስብሰባ ይደረጋል በአንዳንድ ቴክኒካል ጉዳዮች ዘሪያ የሁለቱም ጦር ተወካዮች ተገናኝተው ይወያያሉ። " ሲሉ አምባሳደር ወንድሙ ተናግረዋል።

- " አሁን ላይ ችግር እየሆነ ያለው የኤርትራ ሰራዊት ነው ፤ የሰላም አጋጣሚውን ለማፍረስ ፤ እኛም ደግሞ በቁጣ ተነሳስተን ጦርነት እንድንገባ ህዝቡን እየፈጀ ነው ፤ ስለዚህ አንደኛ የኢትዮጵያ መንግስት ኃላፊነት አለበት ፤ ሁለተኛ የዓለም አቀፉ ማህበረሰብ ኃላፊነት አለበት እየተፈፀመ ያለው ወንጀል ዓለም አቀፍ ነው ፤ ስምምነቱ የተፈረመው በዓለም አቀፉ ማህበረሰብ ምስክርነት ነው ኃላፊነት አለባችሁና አስቁሙልን ብለናቸዋል። ጦርነቱን እዚህ ያደረሰው ይኸው ኃይል ነው፤ እንዳይቆምም እየሰራ ነው ስለዚህ የኢትዮጵያ መንግስት እኛ ሁላችንም ኢትዮጵያውያን እና የዓለም አቀፉ ማህበረሰብ ይሄን ወንጀል ለማስቆም ጥረት ማድረግ አለብን ብለን ገልፀንላቸዋል " ሲሉ አምባሳደር ወንድሙ አሳምነው ለክልሉ የመገናኛ ብዙሃን ተናግረዋል።

@tikvahethiopia

#UN

እ.ኤ.አ. ከህዳር አጋማሽ ጀምሮ በኢትዮጵያ መንግስት እና በሰብአዊ ድጋፍ አጋሮች አማካኝነት ከ17,000 ሜትሪክ ቶን በላይ የእርዳታ እህል ትግራይ መድረሱን የተባበሩት መንግስታት ድርጅት (UN) ዛሬ አሳውቋል።

ድርጅቱ በሰሜን ኢትዮጵያ ክፍል ተጨማሪ በግጭት የተጎዱ ወገኖችን ለመድረስ ጥረት እየተደረገ መሆኑን አሳውቋል።

@tikvahethiopia