#FreeTradeZone

ነፃ የንግድ ቀጠና (Free-trade zone) ማለት ምን ማለት ነው ? ፋይዳውስ ?

ዛሬ በኢትዮጵያ የመጀመሪያ የሆነው ነፃ የንግድ ቀጠና (Free-trade Zone) በድሬዳዋ ከተማ በኢ.ፌ.ዴ.ሪ ጠ/ሚ ዶክተር ዐቢይ አህመድ ተመርቋል።

ነፃ የንግድ ቀጠና ምንድነው ?

ነፃ የንግድ ቀጠና ልዩ ኢኮኖሚ ቀጠና አካል ሲሆን በውስጡ እሴትን የሚጨምሩ ፣ የሎጅስቲክስ አገልግሎቶችን፣ የማምረት ስራዎች እንዲሁም ንግድ የሚከናወኑባቸው ናቸው።

በዓለም ላይ በርካታ ሀገራት የነፃ የንግድ ቀጠና ያላቸው ሲሆን ጎረቤቶቻችን ጅቡቲ ፣ ኬንያ ፣ ሱዳን ነፃ የንግድ ቀጠና አላቸው።

በነፃ የንግድ ቀጠና ከቀረጥና ታክስ ነፃ ከሆኑ ዓለም አቀፍ የውጭ ኢቨስትመንት መሳብ ስለሚያስችል እንዲሁም ገንዝብ ያላቸው በነፃ ንግድ ታክስ ሳይከፍሉ ስለሚገቡ ብዙ ምርቶችን ማስገባት እና ለገበያ ማቅረብ ይቻላል።

በሀገራችን የነፃ ንግድ ቀጠና መቋቋሙ ፤ ወደ ውጭ የሚልኩ ኢትዮጵያ ውስጥ መጥተው አምርተው እሴት ጨምረው ፣ መልሰው ብራንድ አድርገው ኤክስፖርት ሊያደርጉም ያስችላቸዋል።

ሀገራችን እስከዛሬ የነፃ ንግድ ቀጣና ስላልነበራት ምን አጣች ?

➤ የገቢ እና ወጪ እቃዎች በጎረቤት ሀገር ነፃ የንግድ ቀጠናዎች ስታስተላልፍ ነበር። ገቢ ወጪ እቃዎች ወደ ሀገር እስኪገቡ ድረስ ረጅም ጊዜ ይወስዳል። በጎረቤት ሀገር ረጅም ጊዜ ሲቀመጥም በእቃዎች ላይ #የጥራት_መጓደል እና #መበላሸት ይፈጠራል።

➤ እቃዎች በሚፈለገው ጊዜ ወደ ሀገር ስለማይገቡና ወደ ተጠቃሚው እንዲደርስ ስለማይደረግ ለአቅርቦት እጥረት እና ለኑሮ ውድነት መንስኤ ይሆናል።

➤ እቃዎች ፈጥነው ስለማይገቡ ዋጋዎች ይጨምራሉ ፣ አምራች ድርጅቶች ጥሬ እቃ በቶሎ ስለማይገባላቸው በምርት ላይ ዋጋ ይጨምራሉ ፣ አንዳንዴ በጥሬ እቃ ማጣት ምርት ያቆማሉ ሰራተኞችን እከመበተን ድረስ ይደርሳሉ።

ነፃ የንግድ ቀጠና ምን ፋይዳ ይኖረዋል ?

▪️ገቢ እቃዎች በጊዜ እንዲደርሱ ያደርጋል።

▪️የታሪፍ ጫናና የጉምሩክ ታክስን በማስቀረት ተገቢ ያልሆነ የንግድ ስርዓትን ይቀይራል።

▪️የሎጅስቲክስ ስርዓቱን በእጅጉ ያሻሽላል። ለዓለም አቀፍ ንግድ ቅልጥፍና ለኢንዱስትሪ እና ከተሞች እድገት ፣ ለስራ እድሎች መፈጠር ፣ የኑሮ ውድነትን ለመቀነስ ትልቅ ጥቅም አለው።

▪️ምርቶች በቀጥታ ወደ ሀገር እንዲደርስ በማድረግ የወደብ ወጪ ያስቀራል።

▪️በነፃ የንግድ ቀጠና የሚገቡ ነጋዴዎች ከታክስ ነፃ የሚንቀሳቀሱ እና የታሪፍም ጫና የሚቀነስላቸው በመሆኑ ለራሳቸውም ለሀገርም ትልቅ ጥቅም አለው። ነጋዴዎች በዓለም አቀፍ ደረጃ ተወዳዳሪ ያደርጋቸዋል።

ነፃ የንግድ ቀጣና በድሬዳዋ መመስረቱ ምን ተጨማሪ ጥቅም ያስገኛል ?

በድሬዳዋ ብዙ የመሰረተ ልማት በመሟላቱ ፣ የሀገር ውስጥ ወደብ በድሬዳዋ በመኖሩ፣ ኤርፖርት የባቡር መስመር በመኖሩ፣ ኢንዱስትሪ ፓርክ በመኖሩ እንዲሁም ከጅቡቲ ወደብ ያለው ርቀት አጭር በመሆኑ ለሁሉ ነገር የተመቻቸ ነው ይህ አጠቀላይ ስራዎች እንዲፋጠኑ ያደርጋል።

©እነዚህ መረጀዎች የተሰባሰቡት ፦ በአዲስ አበባ ዩኒቨርሲቲ የሎጅስቲክስ ማኔጅመንት ተባባሪ ፕሮፌሰር ማቲዮስ ኢንሳርሞ፣ ሀሪሽ ኮተሪ የሞሃ ስራ አኪያጅ - ከፋና ቴሌቪዥን ጣቢያ ነው።

@tikvahethiopia