Криватроп
1.72K subscribers
1.43K photos
41 videos
1 file
208 links
Авторский краеведческий канал о балто-славянском наследии Верхнеднепровья и Верхнеочья.

Из тьмы веков, из топи блат.
Download Telegram
Смоленский фолк-хоррор

Страшная быличка записанная выдающимся этнографом Владимиром Добровольским в деревнях по реке Хмара Смоленской губернии. Текст приводится в оригинале, отражая фонетику рассказчика, носителя смоленского диалекта начала XX века.

Похараны вiдзьмака

Быў адзін старік, і було ў яго два сына. Аднаво аддалі ў службу. Старік быў бальшэй відзьмак. Етый старік памер. Як яго схувалі, то ён прішоў з кладзішча і павыгнуў ўсіх з дзяреўні. Із другой уж дзяреўні насілі яму вужын у сваю хату.

Прішоў яго сын са службы, і была ў яго сыбачка.

Заходзіць ён у свой двор, нету нікога – гаріць адзін аганёк. Пасматріць: стаіць гроб сярёд хаты. Пріходзіць ён у хату, садзіцца на кут. На стале на етым стаіць водка (нявесткі вужын яму прінасілі), бліны, каша.

Давай салдат еты вужын прібіраць. Павужынаў ён, падходзіць поўныч. На грабу на том було 12 абручоў. Упаўноч еты вубручы ўсі палопалі. Устаець еты старік з гробу: “во хто ета ў мой двор прішоў? Хто мой вужын паеў?”

Сталі еты бацька з сыным драцца, а салдатыва сабачка ўсё етыга старіка за ногі кусаіць. Дралісь яны да свету. Сын спрашыіць: “тата, йдзе палажыць цябе?” Старік яму нічога ні гаворіць, толькі ўсё дзярецца. Як пітухі прапелі, старік еты заваліўся: яго і палажыў сын у гроб.

На другей дзень к вечыру салдат іпяць прішоў сцяреч атца. Іпяць упаўноч абручы на грабу палопалі, старік вышаў із гробу: “а-а, ты тут?” – Ды тут. Іпяць яны сталі драцца. Сын іпяць спрасіў: йдзе цябе схуваць? Старік усё з ім дзярецца, а нічога ні гаворіць. Ныканец відзьмак гаворіць: “ну, я табе скажу, йдзе мяне схуваць, а толькі ты заўтрі прівязі мне 40 ведзір водкі, да 60 валоў”. Вот яму за дзень мужукі ўсё ета даставілі.

Салдат на трецію ноч іпяць у етый хаці. У паўноч старік з гробу ўстаў. Паходзіць, паходзіць па хаці – пад бочку падляжыць, дый гарелкі пап’ець; вала раздзярець, дай з’есць. Усё ета ён папіў, паеў і гаворіць на сына: “ёсь сысна на полі, пад тэю сасною мяне схувайця: там мне места”.

На заўтріча павёз сын атца. За дзень звез толькі на паўвярсты. Абхваціла ноч. Салдат еты пірябуў пітамі ўпярёд лапці, штобы яго па слідам ні нашоў бацька. Узлез ён на ёлку.

У паўноч старік із гроба ўстаець. Іскаў ён яго, іскаў, нашоў на ёлкі. “Э-э-э, брат, во йдзе ты!” І палез к яму на ёлку. Нямнога ён да яго ні далез, запелі пітухі – ён аб землю бряк! Салдат яго ў гроб палажыў.

Пріходзіць вутрім салдатыў брат, салдат гаворіць: “ну, брат, прістаў мне 6 лашадзей”. Прівялі яны шэсць лашадзей, запряглі і пувязлі етыга відзьмака. За дзень уехалі толькі адну вярсту. Абніла іх ноч.

Салдат гаворіць: “ну, брат, заўтрі прівядзі мне 12 лашадзей”. Салдат іпяць пірябуўся пітамі напярёд, наслядзіў кала гроба і ўзлез на сасну. Старік у паўноч ўстаўшы з гроба, доўга іскаў яго, нашоў на сасне і лезіць к яму. Чуць-чуць яго ні дастаў, запелі пітухі.

На заўтріча запряглі ўжу 12 коній і вязуць відзьмака хараніць. Насілу даехалі к паўночы к сасне – ужу абручы на грабу сталі лопаць. Толькі падвязлі к сасне: сасна паднілась. Яны яго пад сасну, душа тады ў відзьмака вон.

#смоленскийдиалект #фолкхоррор #фольклор #смоленщина #добровольский #этнография
[К репосту ниже] На Смоленщине змея-обоготителя выводили из яйца трехлетнего петуха, которое нужно было долгое время носить подмышкой, и когда змей вылупится, его следовало кормить десят лет. Потом змея смело можно посылать за богатством, продуктами и водкой по соседним деревням.

#хут #фольклор #смоленщина #змейобогатитель #добровольский
И снова про змей.

Коллега скинул интересную статью, а я по прочтении вспомнил про Смоленскую легенду, почему на Воздвиженье в лес нельзя ходить. Делюсь скриншотами из Добровольского.

В качестве иллюстрации наличники со змеиным мотивом со Смоленского Поозерья (2020г), так же упоминаемые в статье.

#культужей #культзмеи #воздвиженье #смоленщина #змеиныймотив #добровольский
Советы по пчеловодческой магии и фолк-хоррор история про попа-колдуна-пчеловода от Смоленских крестьян позапрошлого века.

#добровольский #фольклор #смоленщина #пчеловодство
Отголосок строительных жертв на Смоленщине. Ловите лайфхак.

#добровольский #строительныежертвы
Вот еще порция архаики оттуда же.

Налицо связь с Турицами (Вождение тура).

#фольклор #смоленщина #добровольский #турицы